Hoe kun je met PCOS zwanger worden?
Polycysteus Ovarium Syndroom (PCOS) is een veel voorkomende hormonale aandoening die voorkomt bij vrouwen in hun vruchtbare periode en kan het moeilijker maken om zwanger te worden. Toch is zwanger worden met PCOS zeker mogelijk. In deze blog bespreken we wat PCOS is, waarom het de zwangerschap kan beïnvloeden, en hoe je ondanks deze uitdagingen toch zwanger kunt worden. We delen ook praktische tips die je kunnen helpen de kans op een zwangerschap te verhogen. Of je nu net hebt ontdekt dat je PCOS hebt of al langer zoekt naar manieren om je vruchtbaarheid te verbeteren.
Gebruik het onderstaande menu om snel te navigeren naar wat je zoekt of scrol door deze uitgebreide blog heen.
Het verband tussen PCOS en zwanger worden
PCOS komt voor bij ongeveer 10 procent van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Bij PCOS kun je te maken hebben met onregelmatige menstruaties en ovulatieproblemen die mogelijk veroorzaakt worden door hormonale disbalans. De overproductie van androgenen (mannelijke hormonen) en cystevorming op de eierstokken zijn typische kenmerken van PCOS. Hoewel de exacte oorzaak soms nog onduidelijk is, spelen insulineresistentie, ontstekingen en genetische factoren een rol. Heb je PCOS en wil je graag zwanger raken, dan is het belangrijk om te begrijpen wat deze aandoening inhoudt en hoe je symptomen kunt managen.
Wat is PCOS, hoe wordt de diagnose gesteld en hoe beïnvloedt het de vruchtbaarheid?
PCOS is een aandoening die de vruchtbaarheid van een vrouw beïnvloedt. De diagnose kan door de huisarts of specialist worden gesteld als je ten minste twee van deze drie kenmerken hebt:
- Een onregelmatige menstruatiecyclus: dit leidt vaak tot zorgen over uitblijvende menstruaties of onvervulde kinderwens. Je kunt meer lezen over wat je kunt doen als je menstruatie uitblijft in deze blog.
- Een groot aantal eiblaasjes in één of beide eierstokken: dit kan duiden op een onregelmatige of ontbrekende ovulatie door hormonale disbalans.
- Een overproductie van androgene (mannelijke) hormonen: dit kan symptomen veroorzaken zoals acne, haargroei volgens een mannelijk patroon, of haaruitval.
Deze hormonale disbalans, aangestuurd vanuit de hersenen, kan dus tot een onregelmatige en onvoorspelbare ovulatie leiden, wat het zwanger worden bemoeilijkt. PCOS kun je helaas niet genezen. Wel kun jij je symptomen zoveel mogelijk verminderen en je vruchtbaarheid verhogen met o.a. de juiste voeding- en leefstijl om zo je kinderwens te kunnen vervullen.
Hoe groot is de kans om zwanger te worden bij PCOS?
Vrouwen met PCOS hebben een minder grote kans om op een natuurlijke manier zwanger te worden. Ongeveer 30% wordt natuurlijk zwanger zonder medische hulp. Je kunt je zwangerschapskansen aanzienlijk verbeteren met behandelingen zoals ovulatie-inductie. Dit kan bij circa 70-80% van de vrouwen met PCOS tot ovulatie leiden.
Daarbij wordt ongeveer 60% van de vrouwen zwanger doormiddel van vruchtbaarheidsbehandelingen zoals IVF. Deze cijfers laten zien dat hoewel PCOS zwanger worden lastiger kan maken, veel vrouwen met PCOS met de juiste hulp net zoveel kinderen kunnen krijgen als vrouwen zonder PCOS. Het is erg belangrijk om PCOS vroegtijdig te ontdekken en een op maat gemaakt behandelplan te krijgen, om je kansen op een zwangerschap te vergroten.
Hoe snel word je zwanger bij PCOS?
Als je PCOS hebt, vraag je je misschien af hoe snel je zwanger kunt worden. De tijd die nodig is om zwanger te worden met PCOS varieert sterk per persoon. Dit is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de ernst van de symptomen, de leeftijd, en de algehele gezondheid. Sommige vrouwen met PCOS kunnen natuurlijk en vrij snel zwanger worden. Leefstijlveranderingen die de symptomen verminderen en de ovulatie bevorderen kunnen hieraan bijdragen. Anderen hebben mogelijk vruchtbaarheidsbehandelingen nodig, zoals ovulatie-inductie of IVF, om hun kansen te vergroten. Het is belangrijk om met een zorgverlener samen te werken voor een persoonlijk behandelplan en geduld te hebben. Het proces kan namelijk voor elke vrouw met PCOS anders zijn.
PCOS en het plannen van zwangerschap: wanneer doe je een zwangerschapstest?
Bij het plannen van een zwangerschap met PCOS is het belangrijk om de menstruatiecyclus nauwkeurig te volgen en om te zorgen voor een gezonde leefstijl. Het kan helpen om heel precies je menstruatiecyclus bij te houden om beter te weten wanneer je mogelijk ovuleert. Dit kan echter bijzonder uitdagend zijn bij PCOS, mede omdat ovulatietesten bij veel vrouwen met PCOS niet betrouwbaar zijn.
Wellicht vraag jij je af wanneer je het beste een zwangerschapstest kunt doen als je PCOS hebt. Je kunt het beste wachten tot je verwachtte menstruatie is uitgebleven of tot minstens twee weken na de verwachte ovulatie. Regelmatige medische controles kunnen je kansen op een succesvolle zwangerschap verhogen door je gezondheid te monitoren en indien nodig tijdig met vruchtbaarheidsbehandelingen te beginnen.
Het belang van timing bij PCOS: kom erachter wanneer je eisprong is
Bij vrouwen met PCOS kan de timing van de eisprong bijzonder uitdagend zijn vanwege de invloed van de aandoening op de hormonale cyclus. PCOS veroorzaakt vaak onregelmatige ovulatie of soms helemaal geen ovulatie, wat het lastig maakt om de vruchtbare periode nauwkeurig te bepalen. Ovulatietesten, die het Luteïniserend Hormoon (LH) meten, zijn bij vrouwen met PCOS niet altijd betrouwbaar omdat zij continu verhoogde LH-niveaus kunnen hebben. Dit kan leiden tot vals-positieve resultaten, zelfs als er geen ovulatie plaatsvindt.
Temperatuurmetingen en veranderingen in cervixslijm kunnen ook aanwijzingen geven, maar deze methoden zijn vaak niet consistent betrouwbaar bij PCOS. Het cervixslijm kan bijvoorbeeld gladder en glibberiger worden, vergelijkbaar met rauw eiwit, tijdens de ovulatie, maar dit is niet altijd een duidelijke indicator, vooral bij PCOS. Om een nauwkeurige bepaling van jouw ovulatie te krijgen, is medische begeleiding door een gynaecoloog of fertiliteitsarts vaak noodzakelijk. Met name als je moeite hebt met het vaststellen van je ovulatiecyclus.
Medische behandelingen om de kans op zwangerschap te verhogen met PCOS
Er zijn verschillende medische behandelingsmogelijkheden bij PCOS om je vruchtbaarheid te verhogen. De meest bekende behandelingen zijn:
Medicatie:
Ovulatie-stimulerende medicatie: over het algemeen wordt er gestart met het gebruik van ovulatie-stimulerende medicatie zoals Clomifeen en Letrozol. Dit gaat altijd in overleg met een specialist, meestal een fertiliteitsarts.
Metformine: voor vrouwen met insulineresistentie kan metformine worden voorgeschreven om de insulinegevoeligheid te verbeteren en de ovulatie te bevorderen. Dit kan worden gebruikt in combinatie met ovulatie-inductietherapie of als aparte behandeling.
Vruchtbaarheidsbehandelingen:
Follikelstimulerend hormoon (FSH) injecties: als ovulatie-inductie met orale medicatie niet effectief is gebleken, kunnen FSH-injecties worden overwogen om de eisprong te stimuleren en de kans op zwangerschap te vergroten.
In-vitrofertilisatie (IVF): als andere behandelingen niet succesvol zijn geweest, kan IVF worden overwogen. Bij IVF worden eieren buiten het lichaam van de vrouw bevrucht met sperma, en vervolgens wordt een of meer bevruchte eieren teruggeplaatst in de baarmoeder.
Deze behandelingen richten zich op het optimaliseren van de vruchtbaarheid, zodat jij de kans op een succesvolle zwangerschap kunt verhogen.
Aanvullende therapieën en behandelingen
Aanvullende therapieën en behandelingen kun je ook overwegen ter ondersteuning bij een zwangerschap bij PCOS. Voorbeelden zijn:
Supplementen:
- Foliumzuur: neem dagelijks 400 microgram foliumzuur in om de kans op een gezonde zwangerschap te verhogen en het risico op neurale buisdefecten bij de baby te verminderen.
- Inositol: dit kan mogelijk insulineresistentie verminderen en zo de kans op ovulatie verbeteren.
- Omega 3 vetzuren: volgens de richtlijnen wordt aanbevolen om dagelijks 450 milligram DHA binnen te krijgen. Dit kan helpen bij het reguleren van ontstekingen en het verbeteren van hormonale balans, wat gunstig kan zijn voor vrouwen met PCOS. Dit wordt aanbevolen bij mensen die geen vis geen eten of onvoldoende visvetzuren uit hun voedingspatroon halen.
Behandelingen voor stressreductie:
Je kunt ook kiezen voor behandelingen zoals yoga en mindfulness. Die kunnen helpen bij het verlagen van stress en het verbeteren van het algemene welzijn bij vrouwen met PCOS.
Deze aanvullende methoden zijn vooral ter ondersteuning. Ze hebben als doel om op een holistische manier de gezondheid en vruchtbaarheid bij PCOS te verbeteren. Overleg met een arts en gespecialiseerde diëtist voor de beste gecombineerde aanpak.
Een gezond dieet is cruciaal voor je vruchtbaarheid bij PCOS
Voor vrouwen met PCOS is een gezond dieet essentieel om hun kansen op zwangerschap te vergroten en de symptomen van PCOS te beheersen. Dieetaanpassingen worden ook gezien als een aanvullende behandeling. Het woord dieet suggereert alsof het iets tijdelijks is, maar eigenlijk is het gunstig om je voedingspatroon blijvend aan te passen. Een voedingspatroon met veel groenten, fruit, volle granen, magere eiwitten en een beperking van bewerkte voedingsmiddelen, suikers en verzadigde vetten is aanbevolen. Eet minimaal 250 gram groente en twee stuks fruit per dag en kies regelmatig voor ongezouten noten en peulvruchten.
Probeer de inname van rood vlees, zout en bewerkte producten zo veel mogelijk te verminderen. Vermijd daarnaast alcohol om de vruchtbaarheid te verbeteren. Alcohol kan namelijk aanzienlijk de kwaliteit van eicellen aantasten en het risico op miskramen en geboorteafwijkingen verhogen. Voor uitgebreidere dieetadviezen specifiek voor PCOS, verwijzen we naar onze blog ‘Wat kun je het beste eten bij PCOS’.
Waarom je leefstijl aanpassen belangrijk is als je zwanger wilt worden met PCOS
Indien je PCOS hebt en de wens hebt om zwanger te worden, is het belangrijk dat jij je leefstijl optimaliseert. Het aanpassen van de leefstijl is een aanvullende behandeling bij PCOS. Hieronder vind je tips om je leefstijl te verbeteren:
- Gewichtsbeheersing is een sleutelfactor: heb je overgewicht, dan kan gewichtsverlies de vruchtbaarheid aanzienlijk verbeteren. Dit komt doordat de kans op ovulatie mogelijk wordt verhoogd en daarmee de kans op zwangerschap toeneemt, ook zonder hormoonbehandeling.
- Zorg voor voldoende lichaamsbeweging: dit draagt namelijk bij aan gewichtsverlies en verbetert de insulinegevoeligheid, wat belangrijk is gezien de link tussen PCOS en insulineresistentie. Ga lekker wandelen in de natuur, doe aan yoga of doe krachttraining in de sportschool. Kies wel voor iets wat je leuk vindt.
- Stop met roken: stoppen met roken kan de vruchtbaarheid verbeteren en het risico op miskramen, buitenbaarmoederlijke zwangerschappen, en andere complicaties verminderen. Roken kan de eileiders beschadigen en het genetisch materiaal in de eitjes aantasten, waardoor de kans op vruchtbaarheidsproblemen toeneemt. Lees in onze blog waarom een miskraam vaker voorkomt bij PCOS en wat je eraan kunt doen.
- Verminder stress: stressreductie is ook heel belangrijk. Chronische stress kan namelijk de hormonale balans verstoren en de vruchtbaarheid beïnvloeden. Het ondersteunen van de mentale gezondheid door voldoende rust, open communicatie met je partner en steun van professionals of een supportgroep, kan bijdragen aan een verhoogde vruchtbaarheid bij PCOS.
Ervaringen over zwanger worden en zijn met PCOS
Persoonlijke ervaringen van vrouwen met PCOS benadrukken de mogelijkheid om succesvol zwanger te worden, al dan niet met ondersteuning in de vorm van voeding- en leefstijlaanpassingen en een vruchtbaarheidstraject.
Risico’s en overwegingen
Wil jij zwanger worden of ben je zwanger en heb je PCOS? Wees je dan bewust van de verhoogde risico’s op bepaalde complicaties die er zijn tijdens de zwangerschap.
Voorbeelden zijn:
- Zwangerschapsdiabetes: hier is een verhoogd risico op bij PCOS.
- Hypertensie: een andere naam hiervoor is een hoge bloeddruk.
- Pre-eclampsie: dit is een zwangerschapscomplicatie gekenmerkt door hoge bloeddruk en mogelijk schade aan andere organen, meestal de lever en nieren.
- Vroeggeboorte: hier is sprake van wanneer een baby wordt geboren vóór de 37e week van de zwangerschap.
- Onjuist geboortegewicht: dit betekent dat het kind te licht of te zwaar kan is bij de geboorte.
Om die redenen is het belangrijk om regelmatig medische controles te hebben om de gezondheidstoestand van jou en je kindje te monitoren.
Daarbij is het belangrijk om een gezond gewicht te handhaven door een evenwichtig dieet en regelmatige lichaamsbeweging, en het nauwkeurig bijhouden van de bloedsuikerspiegel. Het is ook aan te raden om voor en tijdens de zwangerschap nauw samen te werken met een zorgteam dat ervaring heeft met PCOS. Dit team kan helpen bij het aanpassen van de leefstijl en, indien nodig, het tijdig starten van behandelingen om de kans op complicaties te verminderen. Het voorafgaand aan de zwangerschap optimaliseren van de gezondheid kan bijdragen aan een veiliger verloop van de zwangerschap en de geboorte van een gezonde baby.
PCOS en zwangerschapsdiabetes: wat je moet weten
Als je PCOS hebt, is het belangrijk om bewust te zijn van het verhoogde risico op zwangerschapsdiabetes. PCOS is geassocieerd met insulineresistentie, wat het risico op het ontwikkelen van zwangerschapsdiabetes kan verhogen. Om dit risico te beheersen, is het goed om een gezond voedingspatroon te volgen. Dit betekent voeding rijk aan voedingsstoffen en arm aan verwerkte suikers en verzadigde vetten. Daarbij is het goed om regelmatig te bewegen om zo de bloedsuikerspiegel te stabiliseren en de insulinegevoeligheid te verbeteren.
Bovendien is het belangrijk om tijdens de zwangerschap regelmatig je bloedsuiker te laten controleren. Als zwangerschapsdiabetes wordt vastgesteld, kan het nodig zijn om je voedingspatroon verder aan te passen. Daarbij is het soms nodig om medicatie te gebruiken om de bloedsuikerspiegel te reguleren. Het is aan te raden om nauw samen te werken met je zorgverlener voor een passend plan voor jou. Door proactief te zijn in het beheren van je gezondheid, kun je de kans op zwangerschapsdiabetes verminderen en bijdragen aan een gezondere zwangerschap met PCOS.
Conclusie
Hoewel PCOS diverse uitdagingen kan opleveren voor de vruchtbaarheid, is zwanger worden wel mogelijk. Met de juiste ondersteuning medische behandelingen en aanvullende aanpassingen zoals dieet- en leefstijlaanpassingen, kun jij als vrouw met PCOS je droom van moederschap realiseren. Het is belangrijk om geduld te hebben, goed geïnformeerd te zijn en nauw samen te werken met zorgverleners. Dit alles om de gezondheid te optimaliseren en de kans op zwangerschap te vergroten.
Heb jij PCOS en wil jij zwanger worden? Overweeg dan ons 1:1 PCOS plan waarbij je alles leert over de juiste voeding en leefstijl. Plan een gratis kennismakingsgesprek om de mogelijkheden te bespreken.
Veel gestelde vragen over zwanger worden met PCOS
Hieronder vind je de vijf meest gestelde vragen over PCOS en zwangerschap. Mocht je een andere vraag hebben, voor je dan vrij om contact met ons op te nemen.
Ja, veel vrouwen met PCOS worden zwanger met de juiste (vruchtbaarheids)behandeling, ondersteund door leefstijlaanpassingen. Sommigen worden zelfs zwanger zonder behandeling. Het onder controle houden van het gewicht, het volgen van een gezond voedingspatroon en leefstijl kunnen de kansen vergroten.
Door je te focussen op een gezond dieet, regelmatige lichaamsbeweging, het verminderen van stress, en het stoppen met roken en alcohol, kun jij bijdragen aan het verbeteren van de vruchtbaarheid bij PCOS. Je kunt hier meer over lezen in de blog ‘wat kun je het beste eten bij PCOS?’.
Helaas is dit bij veel vrouwen met PCOS extra lastig. Door een onregelmatige cyclus weet je het niet precies. Ook zijn ovulatietesten bij PCOS niet betrouwbaar. Je kunt proberen meer inzicht in je menstruatiecyclus te krijgen door het bijhouden van een dagboekje of een app. Je kunt bijvoorbeeld de Flo app gebruiken. Andere strategieën zijn het observeren van veranderingen in het cervixslijm. Overleg altijd met een arts of PCOS-professional wat voor jou de beste methode is.
Zwangerschapsrisico’s zijn: een verhoogde kans op zwangerschapsdiabetes, hypertensie, en pre-eclampsie. Eclampsie is een ernstige aandoening gekenmerkt door hoge bloeddruk en vaak eiwit in de urine, die zowel moeder als kind kan beïnvloeden. Hiernaast is er bij PCOS ook een verhoogde kans op vroeggeboorte en een onjuist geboortegewicht, waarbij het kind te licht of te zwaar kan zijn bij de geboorte. Laat je regelmatig controleren bij de verloskundige of gynaecoloog om deze risico’s te monitoren en te beheren. Deze zorg bestaat uit medische check-ups, screeningstests en ondersteuning gedurende de zwangerschap om de gezondheid van zowel de moeder als het ongeboren kind te waarborgen.
Sommige medicijnen mogen niet worden gebruikt tijdens de zwangerschap, dus het is belangrijk om dit met je huisarts of specialist te bespreken en medicatie aan te passen op basis van je zwangerschapsplannen en gezondheidstoestand. Samen kunnen jullie bekijken of het noodzakelijk is om medicatie te veranderen, rekening houdend met je specifieke gezondheidssituatie.
Bronnen:
(1). AM Kotlyar, DB Seifer, “Women with PCOS who undergo IVF: a comprehensive review of therapeutic strategies for successful outcomes”, Reproductive Biology and Endocrinology, 2023.
(2). R Wartena, M Matjila, “Polycystic ovary syndrome and recurrent pregnancy loss, a review of literature”, Frontiers in Endocrinology, 2023.
(3). C Palafox-Gómez, G Ortiz, I Madrazo, et al., “Adding a ketogenic dietary intervention to IVF treatment in patients with polycystic ovary syndrome improves implantation and pregnancy”, Reproductive BioMedicine Online, 2023.
(4). L Della Corte, D Boccia, M Palumbo, A Mercorio, et al., “Is There Still a Place for Surgery in Patients with PCOS? A Review”, Life, 2023.
(5). T Williams, JB Moore, J Regehr, “Polycystic ovary syndrome: common questions and answers”, American Family Physician, 2023.
(6). G Abo El Serour, AM El Shahat, et al., “Ovulation Induction Techniques in Women with Polycystic Ovary Syndrome: A Review of literature”, The Egyptian Journal of Hospital Medicine, 2023.
(7). HJ Teede, CT Tay, JJE Laven, A Dokras, et al., “Recommendations from the 2023 international evidence-based guideline for the assessment and management of polycystic ovary syndrome”, European Journal of Endocrinology, 2023.
