Heb je endometriose of PCOS? De verschillen en overeenkomsten
Endometriose en polycysteus ovarium syndroom (PCOS) zijn beide veelvoorkomende vrouwelijke aandoeningen. Ondanks dat ze verschillende symptomen en oorzaken hebben, kunnen deze aandoeningen vergelijkbare complicaties veroorzaken. Hierdoor kan er soms verwarring ontstaan bij het stellen van een diagnose. In deze blog kijken we naar wat endometriose is en onderzoeken we de overeenkomsten en verschillen met PCOS. Daarnaast bespreken we wat de diagnose endometriose betekent, en bekijken we de beschikbare behandelopties om de symptomen te verbeteren. Wil je weten of je symptomen passend zijn bij endometriose of PCOS? Lees dan snel verder!
Overeenkomsten endometriose en PCOS
Om te bepalen of je klachten wijzen op endometriose of PCOS, is het nuttig om zowel naar de verschillen als overeenkomsten te kijken. Eerst bespreken we de overeenkomsten. Zowel endometriose als PCOS kunnen leiden tot problemen met de menstruatiecyclus, wat kan ook kan resulteren in vruchtbaarheidsproblemen. Deze aandoeningen hebben ook vaak invloed op het dagelijks welzijn, waardoor je vergelijkbare symptomen kan ervaren. Denk hierbij aan vermoeidheid en stemmingswisselingen, die de kwaliteit van leven aanzienlijk kunnen beïnvloeden. Beide aandoeningen kunnen ook gepaard gaan met neerslachtigheid en darmklachten. Of je nu endometriose of PCOS hebt, het kan beide een grote impact hebben op je leven.
Heb jij endometriose of PCOS? De verschillen!
Als je erachter wilt komen of je klachten passend zijn bij endometriose of bij PCOS, dan is het ook goed om naar de verschillen te kijken
Endometriose is een andere aandoening dan PCOS
Endometriose is een medische aandoening waarbij weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder groeit. Dit resulteert vaak in pijn en ontsteking. Het kan ook leiden tot vruchtbaarheidsproblemen.
Het polycysteus ovariumsyndroom (PCOS) is een syndroom waarvan sprake is als je aan 2 van de volgende 3 criteria voldoet:
- Onregelmatige/uitblijvende menstruatie.
- Hyperandrogenisme: een teveel aan mannelijke hormonen in het bloed en/of uiterlijke kenmerken hiervan zoals overbeharing of acne.
- Polycysteuze eierstokken: teveel eiblaasjes in 1 of beiden eierstokken.
PCOS en endometriose hebben allebei andere symptomen
De klachten die je kunt ervaren bij endometriosezijn niet allemaal hetzelfde als bij PCOS. Hieronder kun je de meest voorkomende symptomen vinden bijdeze twee verschillende aandoeningen.
De meest voorkomende symptomen bij endometriose zijn:
- Pijn: het meest typerende kenmerk van endometriose is pijn rond het bekkengebied en buik/darmen. Deze pijn neemt vaak toe tijdens de menstruatie en kan zo heftig zijn dat je nauwelijks goed kunt functioneren.
- Pijnlijke menstruatie: intense menstruatiekrampen kunnen er ook zijn.
Seks doet pijn: je kunt pijn ervaren tijdens of na het vrijen bij endometriose. - Onregelmatige menstruatie: het kan variëren hoe jouw menstruatiecyclus verloopt.
- Pijn bij het plassen of ontlasten: mogelijk heb je pijn bij het urineren of ontlasten tijdens de menstruatie.
- Vermoeidheid: overmatige vermoeidheid kan ook voorkomen bij endometriose, vooral tijdens de menstruatie.
- Problemen met vruchtbaarheid: mogelijk is het lastiger om zwanger te worden.
De meest voorkomende symptomen bij PCOS zijn:
- Cyclusproblemen: veel vrouwen met PCOS ervaren een uitblijvende of zeer lange/ onregelmatige menstruatiecyclus.
- Ovulatieproblemen: veel vrouwen met PCOS ovuleren niet elke maand, waardoor ook de menstruatie kan uitblijven en het lastiger kan zijn om zwanger te raken.
- Cysten in de eierstokken: dit zijn kleine follikels in de eierstokken. Veel vrouwen met PCOS hebben een verhoogd aantal cysten in 1 of beiden eierstokken.
- Hirsutisme: bij PCOS kun je ook last hebben van overmatige haargroei of het gezicht, de borst, de rug of op andere lichaamsdelen vanwege een hogere productie van mannelijke hormonen.
- Acne: huidproblemen zoals acne en een vette huid komen ook vaak voor bij PCOS, ook vanwege de verhoogde productie van mannelijke hormonen.
- Gewichtstoename: je kunt te maken hebben met een onverklaarbare gewichtstoename of moeite om gewicht te verliezen.
- Insulineresistentie: dit betekent dat je lichaam minder goed op het hormoon insuline reageert, wat kan leiden tot diabetes type 2.
Wat betekent de diagnose endometriose?
De diagnose endometriose wordt gesteld door een combinatie van klinische beoordeling en medische onderzoeken. Naast het in kaart brengen van jouw klachten kan ook aanvullend onderzoek nodig zijn. Vaak vindt er eerst inwendig onderzoek plaats waarbij wordt gezocht naar pijnlijke knobbeltjes of zwellingen van de vaginawand en het laatste deel van de dikke darm. Mocht er aanvullend onderzoek nodig zijn dan kan er gekozen worden voor beeldvorming zoals een echo of MRI. Als laatste is er een optie tot een kijkoperatie. Na de diagnose zal je arts de verschillende behandelopties met je bespreken.
Behandeling bij PCOS en endometriose
Voordat je aan de slag gaat met een een medische behandeling, voeding- of leefstijlaanpassingen of een andere therapie is het belangrijk om te weten of je PCOS of endometriose hebt. De behandelingen voor polycysteus ovariumsyndroom (PCOS) en endometriose verschillen namelijk vanwege de unieke kenmerken en oorzaken van deze aandoeningen. Ga dus altijd eerst naar de huisarts toe om met behulp van verder onderzoek de juiste diagnose te krijgen. Wil je meer weten over welke behandeling passend is bij PCOS? Bekijk dan onze eerdere blog over PCOS, waarin we hier meer over vertellen.
Behandeling van endometriose
De behandeling van endometriose focust zich op het verminderen van de pijnklachten en, indien gewenst, bij het ondersteunen van een zwangerschapswens. Behandelingsopties omvatten:
- Pijnmedicatie: Paracetamol of NSAID’s zoals ibuprofen worden vaak voorgeschreven om pijn en ontsteking te verminderen Overleg altijd met een arts voor gebruik van medicatie.
- Hormonale therapieën: medicijnen zoals de hormonale anticonceptiepil of GnRH-agonisten kunnen helpen de groei van endometriumweefsel te onderdrukken en de symptomen te verlichten.
- Chirurgie: in meer ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn om endometrioseweefsel te verwijderen en pijn te verlichten. Dit biedt echter geen garantie.
- Gezonde voeding en leefstijl: voor endometriose is een voedingspatroon met veel ontstekingsremmende voeding i.c.m. rustige regelmatige lichaamsbeweging en stress management nuttig.
Zowel de behandeling van PCOS als endometriose wordt gekozen op basis van de ernst van je symptomen, je gezondheidsstatus en eventuele plannen voor zwangerschap.
De 5 meest gestelde vragen over de endometriose en PCOS
Hieronder vind je de vijf veelgestelde vragen over de overeenkomsten en verschillen tussen PCOS en endometriose, inclusief antwoorden. Zo kom je erachter of je symptomen meer passen bij PCOS of endometriose. Mocht je een andere vraag hebben, voor je dan vrij om contact met ons op te nemen of een reactie te plaatsen op deze blog.
PCOS kenmerkt zich vaak door symptomen zoals onregelmatige menstruaties, overbeharing (hirsutisme), acne, insulineresistentie en soms overgewicht.
Endometriose wordt vooral gekenmerkt door hevige pijn tijdens menstruaties, pijn tijdens seksuele gemeenschap en chronische bekkenpijn.
Ja, het is mogelijk dat je als vrouw zowel PCOS als endometriose hebt. Beide aandoeningen vereisen specifieke behandelingen, en de aanwezigheid van beide kan de managementstrategieën voor elke aandoening compliceren. Je moet dan ten slotte met beide diagnoses rekening houden.
Beide aandoeningen kunnen vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken. PCOS beïnvloedt de ovulatie en kan leiden tot onregelmatige menstruaties, terwijl endometriose kan resulteren in verstoppingen of schade aan de voortplantingsorganen. Behandelingen zoals medicatie om de ovulatie te stimuleren of chirurgische ingrepen kunnen helpen.
PCOS wordt meestal gediagnosticeerd op basis van symptomen, bloedonderzoek en echografie waarbij je aan 2 van 3 kenmerken moet voldoen. Voor endometriose is onderzoek nodig om om endometrioseweefsel te identificeren.
De behandeling van PCOS kan bestaan uit voedings- en levensstijlveranderingen, hormoontherapie, en vruchtbaarheidsbehandelingen bij een zwangerschapswens. Endometriose wordt vaak behandeld met pijnmedicatie, hormonale therapieën, en soms chirurgie om de endometrioseweefsel te verwijderen en pijn te verlichten. Gezonde voeding en leefstijl kun je ook baat bij hebben bij endometriose.
De symptomen van beide aandoeningen zijn dus goed te verlichten door middel van gezonde voeding en leefstijl. Wil jij je klachten verminderen door middel van de voeding en leefstijl die bij jou past? Maak dan een afspraak voor een gratis kennismakingsgesprek. Hierin bespreken we welke opties er voor jou zijn.
Lees meer over 1:1 coaching bij endometriose.
Lees meer over 1:1 coaching bij PCOS.
Bronnen:
(1). Rotterdam ESHRE/ASRM-Sponsored PCOS Consensus Workshop Group. (2004). Revised 2003 consensus on diagnostic criteria and long-term health risks related to polycystic ovary syndrome (PCOS). Human Reproduction, 19(1), 41-47.
(2) Teede, H. J., Misso, M. L., Costello, M. F., Dokras, A., Laven, J., Moran, L., … & Norman, R. J. (2018). Recommendations from the international evidence-based guideline for the assessment and management of polycystic ovary syndrome. Fertility and Sterility, 110(3), 364-379.
(3) Dunselman, G. A. J., Vermeulen, N., Becker, C., Calhaz-Jorge, C., D’Hooghe, T., De Bie, B. & Nelen, W. L. D. M. (2014). ESHRE guideline: management of women with endometriosis. Human Reproduction, 29(3), 400-412.
https://academic.oup.com/humrep/article/29/3/400/624568
(4) Giudice, L. C. (2010). Clinical practice. Endometriosis. The New England Journal of Medicine, 362(25), 2389-2398.
(5) Bulun, S. E. (2009). Endometriosis. The New England Journal of Medicine, 360(3), 268-279.
